Liczby olbrzymy
Z liczbami-olbrzymami spotykamy się nie
tylko w obliczeniach naukowych, bajkach, legendach, ale i w przyrodzie, zarówno
w mikroświecie, w świecie atomów, jak i w makroświecie, w kosmosie, w świecie
galaktyk. Liczba fizyczna jest wynikiem porównania jakiejś wielkości z inną
przyjętą za jednostkę miary. Nasze ludzkie jednostki są zbyt duże w świecie
atomów, a zbyt małe w świecie galaktyk. Człowiek stoi więc na granicy dwu
światów: "nieskończenie" małego i "nieskończenie"
wielkiego.
W Polsce (i innych krajach np. w
Niemczech, w Anglii) przyjęto za podstawę liczenia grupy sześciocyfrowe, a
np. w Ameryce, Francji grupy trzycyfrowe. Czasami warto znać nazwy dużych
liczb.
Poniższa tabela przedstawia nazwy liczb,
ich zapis w postaci dziesiętnej oraz zapis w postaci potęgi liczby 10 (dla
systemu stosowanego w Polsce). Liczby, które nie są pogrubione, są
jednostkami pośrednimi (wzrastają o trzy zera).
jeden |
1 |
100 |
tysiąc |
1 000 |
103 |
milion |
1 000 000 |
106 |
miliard |
1 000 000 000 |
109 |
bilion |
1 000 000 000 000 |
1012 |
biliard |
1 000 000 000 000 000 |
1015 |
trylion |
1 000 000 000 000 000 000 |
1018 |
tryliard |
1 000 000 000 000 000 000 000 |
1021 |
kwadrylion |
1 000 000 000 000 000 000 000 000 |
1024 |
kwadryliard |
1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 |
1027 |
kwintylion |
1 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 |
1030 |
kwintyliard |
... |
1033 |
sekstylion |
... |
1036 |
sekstyliard |
... |
1039 |
septylion |
... |
1042 |
septyliard |
... |
1045 |
oktylion |
... |
1048 |
oktyliard |
... |
1051 |
nonilion |
... |
1054 |
noniliard |
... |
1057 |
decylion |
... |
1060 |
decyliard |
... |
1063 |
... |
... |
... |
centylion |
... |
10600 |
Nazewnictwo dużych liczb w języku angielskim
w USA oraz w innych krajach (w tym wybranych krajach anglojęzycznych)
W U.S. nazewnictwo dużych liczb znacznie różni się od tego używanego w innych krajach
(jak Wielka Brytania, Niemcy, Polska, ...).
W tych krajach bilion (bi- odpowiada dwa) ma dwa razy tyle zer co milion,
a trylion (tri - odpowiada trzy) ma trzy razy tyle zer co milion.
W Stanach Zjednoczonych stosowany system nie jest już tak oczywisty.
W pracach naukowych często możemy spotkać się z nazewnictwem Amerykańskim.
Polska: 106*n
USA: 103*n+3
=1000*103*n
W zależności od n liczby noszą różne nazwy w oparciu o nazwy łacińskie.
Z łaciny:
bi- oznacza dwu- (stąd bilion)
tri- oznacza trój- (stąd trylion)
quadri- oznacza czwór- (stąd kwadrylion)
quintus oznacza piąty (stąd kwintylion)
sextus oznacza szósty (stąd sekstylion)
septimus oznacza siódmy (stąd septylion)
octavus oznacza ósmy (stąd oktylion)
nonus oznacza dziewiąty (stąd nonilion lub nonylion)
deimus oznacza dziesiąty (stąd decylion)
undecimus oznacza jedenasty (stąd undecylion)
duodecimus oznacza dwunasty (stąd duodecylion)
centum oznacza sto, lub centesimus - setny (stąd centylion)
Liczba zer |
U.S. & prace naukowe |
wybrane inne kraje |
nazwa polska |
3 | thousand | thousand | tysiąc |
6 | million | million | milion |
9 | billion | 1000 million (1 milliard) | miliard |
12 | trillion | billion | bilion |
15 | quadrillion | 1000 billion | biliard |
18 | quintillion | trillion | trylion |
21 | sextillion | 1000 trillion | tryliard |
24 | septillion | quadrillion | kwadrylion |
27 | octillion | 1000 quadrillion | kwadryliard |
30 | nonillion | quintillion | kwintylion |
33 | decillion | 1000 quintillion | kwintyliard |
36 | undecillion | sextillion | sekstylion |
39 | duodecillion | 1000 sextillion | sekstyliard |
42 | tredecillion | septillion | septylion |
45 | quattuordecillion | 1000 septillion | septyliard |
48 | quindecillion | octillion | oktylion |
51 | sexdecillion | 1000 octillion | oktyliard |
54 | septendecillion | nonillion | nonilion |
57 | octodecillion | 1000 nonillion | noniliard |
60 | novemdecillion | decillion | decylion |
63 | vigintillion | 1000 decillion | decyliard |
66 - 120 | | undecillion - vigintillion | |
303 | centillion | | |
600 | | centillion | centylion |
|